…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5 zasad protestantyzmu są to podstawowe doktryny teologii protestanckiej wyrażone w języku łacińskim w formie haseł: Sola scriptura („Tylko Pismem”), Sola fide („Tylko wiarą”), Sola gratia („Tylko łaską”), Solus Christus („Tylko Chrystus”), Soli Deo gloria („Tylko Bogu chwała”). Zasady te pojawiły się podczas reformacji i do dzisiaj pozostają podstawą teologiczną protestantyzmu. Wskazują one na podstawowe warunki, które powinien spełnić każdy chrześcijanin, aby osiągnąć zbawienie oraz podsumowują zasadnicze różnice teologiczne pomiędzy protestantyzmem a katolicyzmem. Wyznawanie powyższych zasad jest również podstawowym wyznacznikiem uznania danego wyznania chrześcijańskiego za protestanckie.
Pierwsza zasada – Sola scriptura (łac. jedynie Pismem) – jest formalną zasadą teologiczną, w odróżnieniu od zasad materialnych – solus Christus, sola gratia oraz sola fide. Zasada ta stanowi, że Pismo Święte jest samowystarczalnym źródłem wiary chrześcijańskiej, a w konsekwencji – jedynym autorytetem Kościoła rozstrzygającym w kwestiach wiary i praktyki. W myśl tej zasady protestantyzm nie uznaje tradycji i ustaleń Kościoła za samodzielne instancje dla wiary chrześcijańskiej (są to najwyżej normy podporządkowane autorytetowi Pisma Świętego).
Pogląd o wystarczalności i wyłączności autorytetu Biblii dla Kościoła, pojawił się już w pierwszych wiekach istnienia chrześcijaństwa. Jednak nowożytna zasada sola scriptura, jako obowiązująca we wszystkich kościołach protestanckich, wywodzi się z poglądów teologicznych Marcina Lutra i zapoczątkowanej przez niego reformacji. Marcin Luter uznał, iż poza Pismem Świętym nie tylko nie istnieje żaden inny duchowy autorytet, ale nawet działanie Ducha Świętego i jego komunikacja z człowiekiem są ściśle zespolone ze Słowem Bożym i nie mogą istnieć w oddzieleniu od niego. Wyraził on pogląd, że zarówno papież, jak i ojcowie Kościoła, a nawet sobór powszechny mogą się mylić w głoszonych przez siebie doktrynach. Jednocześnie wskazał on na Pismo Święte jako jedyny nieomylny autorytet w sprawach wiary i postępowania chrześcijanina.
Zarówno Luter, jak i inni reformatorzy dostrzegali w Biblii jedyny fundament, na którym można przeprowadzić prawdziwą odnowę Kościoła, zgodnie z biblijnym przekonaniem, że Słowo Boże nie jest martwą literą, lecz posiada Bożą moc, stanowiąc jedyny środek przekazu łaski Bożej. Praktycznym wyrazem tego było przełożenie Biblii na języki narodowe, aby prości ludzie mogli czytać Słowo Boże oraz zreformowanie nabożeństwa, którego centrum w kościołach protestanckich stało się kazanie oparte na Biblii i rozumiane jako publiczne zwiastowanie Słowa Bożego wiernym.
Zasada sola scriptura wywarła duży wpływ na rozwój myśli reformacyjnej i teologii protestanckiej w następnych wiekach. Zasada ta uznawana jest przez wszystkie kościoły protestanckie za podstawowy filar teologiczny. Stąd też wpisała się ona do wszystkich protestanckich ksiąg symbolicznych, w tym wyznań wiary.
Za uznaniem wyłącznego autorytetu Biblii przemawia jej:
– natchnienie,
– autorytet,
– nieomylność,
– jasność,
– skuteczność
– oraz samowystarczalność.
Ponieważ najjaśniej i najdobitniej o Biblii wypowiada się sama Biblia, na potwierdzenie powyższych cech przytoczymy cytaty ze Słowa Bożego.
Natchnienie Biblii
II List św. Pawła do Tymoteusza 3,16: „Całe Pismo przez Boga jest natchnione i pożyteczne do nauki, do wykrywania błędów, do poprawy, do wychowywania w sprawiedliwości, aby człowiek Boży był doskonały, do wszelkiego dobrego dzieła przygotowany”.
Autorytatywność Biblii
II List św. Piotra 1,19: „Mamy więc słowo prorockie jeszcze bardziej potwierdzone, a wy dobrze czynicie, trzymając się go niby pochodni, świecącej w ciemnym miejscu, dopóki dzień nie zaświta i nie wzejdzie jutrzenka w waszych sercach”.
List św. Pawła do Galacjan 1,8: „Ale choćbyśmy nawet my albo anioł z nieba zwiastował wam ewangelię odmienną od tej, którą myśmy wam zwiastowali, niech będzie przeklęty!”.
Nieomylność Biblii
Psalm 119,140: „Słowo twoje jest całkowicie czyste, dlatego kocha je sługa twój”.
Ewangelia Jana 17,17: „Poświęć ich w prawdzie twojej; słowo twoje jest prawdą”.
Jasność Biblii
Psalm 19,8.9: „Zakon Pana jest doskonały, pokrzepia duszę, świadectwo Pana jest wierne, uczy prostaczka mądrości. Rozkazy Pana są słuszne, rozweselają serce, przykazanie Pana jest jasne, oświeca oczy”.
Ewangelia Jana 8,31.32: „Mówił więc Jezus do Żydów, którzy uwierzyli w Niego: Jeżeli wytrwacie w słowie moim, prawdziwie uczniami moimi będziecie i poznacie prawdę, a prawda was wyswobodzi”.
Skuteczność Biblii
List do Hebrajczyków 4,12: „Bo Słowo Boże jest żywe i skuteczne, ostrzejsze niż wszelki miecz obosieczny, przenikające aż do rozdzielenia duszy i ducha, stawów i szpiku, zdolne osądzić zamiary i myśli serca”.
List św. Pawła do Rzymian 1,16: „Albowiem nie wstydzę się Ewangelii Chrystusowej, jest ona bowiem mocą Bożą ku zbawieniu każdego, kto wierzy, najpierw Żyda, potem Greka”.
Samowystarczalność Biblii
Objawienie św. Jana 22,18.19: „Co do mnie, to świadczę każdemu, który słucha słów proroctwa tej księgi: Jeżeli ktoś dołoży coś do nich, dołoży mu Bóg plag opisanych w tej księdze; a jeżeli ktoś ujmie coś ze słów tej księgi proroctwa, ujmie Bóg z działu jego z drzewa żywota i ze świętego miasta, opisanych w tej księdze”.
Sola scriptura a autorytet Kościoła
Kościół stale wymaga reformy, której podstawą jest Słowo Boże. Z tego powodu postanowienia kościelne powinny być zawsze przedmiotem rozsądzania o ich słuszności w świetle Biblii. Uprawnienia do ich zakwestionowania nie leżą jedynie w kompetencji teologów, lecz także zwykłych wiernych. Jak wyraził to Luter: „Prosty chrześcijanin zbrojny jedynie Pismem Świętym jest tym, który winien stać ponad papieżem i soborem bez Pisma”. Protestanci odrzucają nieomylność nie tylko rzymskich soborów i papieży, lecz także postanowień własnych synodów, których decyzje muszą wypływać i pozostawać w harmonii z nauczaniem Pisma Świętego jako wyłącznego autorytetu.
„We wszystkich przypadkach, to Kościół ma być osądzany przez Biblię, a nie Biblia przez Kościół”. John Wesley
Sobory ekumeniczne Kościoła pierwszego tysiąclecia są także uznawane w protestantyzmie za omylne. Stąd przekonanie, iż należy zakwestionować ich postanowienia w każdej sytuacji, gdy stoją one w sprzeczności z nauką Słowa Bożego lub też nie wynikają z niej. Zdecydowana większość kościołów protestanckich uznaje, że postanowienia doktrynalne czterech pierwszych soborów wyrażały naukę przedstawioną w Biblii. Były to następujące sobory: Nicejski I, Konstantynopolitański I, Efeski oraz Chalcedoński.
źródło: www.kchwe.pl
